سه ریسکی که اقتصاد استرالیا با آن‌ها روبروست

نوشته دیوید تیلور (David Taylor)

گاهی نگران این می‌شوم که شاید دارم از اقتصاد استرالیا «بدگویی نابجا» می‌کنم. هدفم این است که شرایط را «آن طور که هست» توصیف کنم نه این که فقط «بدی‌ها» را پیش‌بینی کنم.

من اعداد و ارقام خسته کننده را بررسی می‌کنم تا شما مجبور به این کار نباشید و بعد تفسیرش را به شما ارائه می‌کنم، با این امید که این تفسیر برایتان جالب باشد و با خواندنش چیزی یاد بگیرید که قبلاً نمی‌دانستید.

همین الآن می‌توانم به شما بگویم که وضعیت اقتصاد خوب است. نرخ بیکاری به ۵ درصد رسیده است، به نظر می‌رسد تورم تحت کنترل است و اقتصاد آمادگی این را دارد که در چند سال آینده (بسته به این که از چه کسی در این باره سؤال کنید) بین ۱.۸ تا ۳ درصد رشد داشته باشد. بنابراین، در حال حاضر، زندگی اقتصادی  اکثر افراد مشکلی ندارد.

اما می‌خواهم بیشتر وارد عمق این ماجرا شوم و  روی سه حوزه اقتصادی تأکید کنم که احتمالاً در سال ۲۰۱۷ خبرساز خواهند شد. سه حوزه‌ای که باید به آن‌ها توجه کنید عبارتند از:

بیکاری

نرخ بیکاری استرالیا ۵.۷ درصد است. این رقم نسبتاً پایین است. این فقط یک عدد است، اما این واقعیت را منعکس می‌کند که اگر دنبال کار باشید، شانس معقولی برای پیدا کردن کار دارید.

این گفته به صورت یک جمله کلی خوب است، اما اگر به دنبال کاری در حوزه استخراج و معادن باشم چه؟ یا عمران یا کشاورزی؟ و اگر کار تمام‌وقت بخواهم چطور؟

اگر به دنبال کار در هر یک از حوزه‌های گفته شده باشید احتمالاً ناامید خواهید شد. دلیلش این است که اقتصاد به آرامی از حفاری، عمران و ساخت‌و‌ساز به سمت ... خدمات سوق پیدا کرده است.

در واقع، این امر باعث افزایش ۶.۶ درصدی شاخص عملکرد خدمات در دسامبر و رسیدن آن به ۵۷.۷ شده است. این بالا‌ترین سرعت گسترش از می ۲۰۰۷ بوده است.

مشاغل خدماتی شامل متصدی بار، برنامه‌ریز مالی، راهنمای تور، اپراتور‌های هتل و غیره می‌شود. این مشاغل عالی هستند، اما اغلب تمام‌وقت نیستند و امنیت شغلی بالایی ندارند.

به علاوه، نرخ تورم استرالیا (که شامل افزایش حقوق شما هم می‌شود) به طور نگران‌کننده‌ای پایین است. این یعنی بعید است که حقوق دریافتی‌تان رقابتی باشد... یا در چند سال آینده تغییر چشمگیری داشته باشد.

آیا بازار کار استرالیا از اکثر کشور‌های دیگر بهتر است؟ بله. آیا مستحکم است؟ نه. آیا احتمال می‌رود که وضعیت بد‌تر شود؟ مادامی که نرخ بهره به اندازه حالا پایین است، احتمالاً خیر. اما هر تغییر بدی در بازار کار احتمالاً اقتصاد را دچار مشکل می‌کند.

نرخ بهره

نرخ بهره مفهوم جالبی است، نه؟ در واقع، حاضرید مبلغ بالا‌تری بابت چیزی بپردازید و در عوض همین الآن آن را به دست بیاورید.

خانوار‌های استرالیایی عاشق بدهکاری هستند. آخرین «مجموعه نمودار‌های» بانک مرکزی استرالیا (با تعداد زیادی نمودار جالب که اقتصاد ملی را خلاصه کرده‌اند) نشان می‌دهد که بدهی خانوار‌ها اکنون به بالای ۱۷۵ درصد از تولید ناخالص داخلی رسیده است. این یعنی چه؟ یعنی تا خرخره در قرض فرو رفته‌ایم.

چرا؟ خیلی ساده است. چون تا به حال نرخ بهره به این اندازه پایین نبوده است. گرفتن وام هرگز به این آسانی و ارزانی نبوده است. نمی‌خواهم اینجا وارد «دلیل» این موضوع شوم، اما این احتمال وجود دارد که امسال نرخ بهره بالا برود. بعید است که این اتفاق نتیجه افزایش رسمی نرخ بهره از سوی بانک مرکزی باشد، بلکه بیشتر بانک‌های تجاری هستند که نرخشان را بالا برده‌اند. بعضی از بانک‌ها همین حالا هم هزینه‌ای را که بابت اعطای وام سرمایه‌گذاری دریافت می‌کنند بالا برده‌اند.

منظورم این است که نمی‌دانیم اگر نرخ بهره واقعاً افزایش پیدا کند اقتصاد به نرخ بهره‌ای که به میزان قابل توجهی بالا‌تر است چه واکنشی نشان خواهد داد. با توجه به این که اقتصاد همین حالا هم به زحمت خود را از بحران دور نگه داشته است، حدس می‌زنم که اگر واقعاً شاهد افزایش نرخ بهره باشیم تشنج‌هایی در پی داشته باشد.

لطفاً گوش به زنگ افزایش نرخ بهره و کاهش میزان تخفیف وام مسکن در سال جاری باشید. کمی هشیاری می‌تواند برایتان بسیار مفید واقع شود.

رشد اقتصادی 

وقتی در سه ماهی که به سپتامبر ختم می‌شد «رشد» تولید ناخالص داخلی منفی ۰.۵ درصد محاسبه شد و به عبارت دیگر اقتصاد کاهش تولید داشت.

خوشبختانه باید بگویم که در حال حاضر نشانه‌های مثبت‌ تری برای فصلی که به دسامبر ختم می‌شود وجود دارد. مثلاً تراز تجاری نوامبر واقعاً مثبت بود. از ماه مارس ۲۰۱۴ این اولین باری بود که این تراز مثبت شد. واردات تغییری نداشت، در حالی که صادرات ۸ درصد افزایش داشت. جالب اینجاست که با افزایش قیمت‌ها هم همراه بود.

نشانه‌هایی حاکی از گسترش بخش خدمات نیز دیده شد. منظور بار‌ها، کلوپ‌ها، خدمات مالی و گردشگری و دیگر کسب‌و‌کار‌های از این دست است. این بخش بزرگی از اقتصاد را دربرمی‌گیرد.

این‌ها نشانه‌های بسیار خوبی است. اما هنوز هم نمی‌توانیم جشن بگیریم، چون توافق عمومی بر این است که قیمت بالاتر کالا‌ها که در حال حاضر شاهد آن هستیم قابل حفظ شدن نیست... و گسترش بخش خدمات هم ممکن است اتفاقی یک‌باره باشد، به خصوص با در نظر گرفتن این که نزدیک کریسمس رخ داده است.

نکات کلیدی

حالا واقعاً امید می‌رود که استرالیا یک بار دیگر از رکود اجتناب کرده باشد. البته این عالی است، اما هنوز کاملاً از خطر دور نشده‌ایم.

تعداد بسیار زیادی از استرالیایی‌ها شغلی پایین‌تر از سطح خود دارند و درآمد کافی ندارند. به علاوه، شاهد بار بدهی گزافی بین خانوار‌ها هستیم. اگر باد اقتصاد کمی شدید‌تر بوزد و نرخ بهره بالا‌تر برود، حمایت بسیار کمی در اقتصاد وجود خواهد داشت.

شاید بانک مرکزی نرخ بهره را تغییر بدهد یا ندهد، اما در حال حاضر این مسئله مشخص نیست. این وظیفه دولت است که پروژه‌های هزینه‌بر هدفمندی ارائه کند که فعالیت اقتصادی به وجود می‌آورد.

و یک نکته دیگر: ملت بزرگ ما به کمی شانس نیاز دارد.

یک مسئله مهم این است که مراقب روابط تجاری چین و آمریکا باشیم. اگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب، جنگ تجاری را با بزرگ‌ترین شریک تجاری استرالیا آغاز کند (تعرفه ۴۵ درصد را برای کل صادرات این کشور وضع کند) نتیجه قابل پیش‌بینی نخواهد بود.

بیایید امیدوارم باشیم که بهترین نتیجه ممکن حاصل شود.

تاریخ انتشار:      ژانویه 2017

ترجمه و تدوین:   اسماعیل لطف الهی

منبع:             www.au.finance.yahoo.com